کاتاراکت ( آب مروارید ) :
به کدر شدن عدسی چشم، آب مروارید یا کاتاراکت گفته می شود که عدسی مانند یک پنجره مه گرفته یا زرد می شود. در مراحل اوليه كه تنها بخش كوچكي از عدسي كدر شده است، شايد مشكلي ايجاد نكند، اما در بيشتر مواقع اين روند ادامه مي يابد و بخش بزرگي از عدسي كدر مي شود و بينايي را مختل مي سازد. سرعت پيشرفت آب مرواريد در بين افراد مختلف متفاوت است .آب مرواريد ناشي از افزايش سن به تدريج در طي چند سال پيشرفت مي نمايد. در افراد جوان و افراد ديابتي ممكن است به سرعت در طي چند ماه پيشرفت نمايدو پیش بینی دقیق آن امکان پذیر نمی باشد.
شايعترين علائم آب مرواريد عبارتند از:
- حساس شدن به نور
- تار شدن يا محو شدن بينايي.
- اختلال دید در شب
- دوبینی یا چندبینی در یک چشم
- احتیاج به نور بیشتراز معمول برای مطالعه
- محو و یا کم رنگ شدن رنگ ها
- تغییر مداوم شماره عینک ،افزايش ديد نزديك
علل کاتاراکت :
- افزایش سن که شایعترین علت است
- سابقه خانوادگی آب مروارید
- سابقه اصابت ضربه به چشم
- بیماری هایی مانند دیابت و بیماریهای التهابی درون چشم
- مصرف طولانی مدت داروهایی مانند کورتون ها
- در معرض نور خورشید یا اشعه قرار گرفتن به مدت طولانی
- اب مروارید مادر زادی
- جراحی های قبلی چشمی
- مصرف سیگار
درمان آب مروارید ( کاتاراکت) : وضعيت بينايي، در مراحل اوليه بعضي از انواع آب مرواريد، با استفاده از عينك ممكن است به طور موقت بهتر شود. هنگاميكه آب مرواريد بحدي باعث كاهش ديد شود كه مانع انجام فعاليتهاي روزانه بشود، نياز به جراحي داردو اين عقيده كه آب مرواريد بايستي جهت عمل "رسيده" باشد درست نيست. جراحي شامل خارج كردن عدسي كدر شده و جايگزيني آن با عدسي مصنوعي است.
مراقبت های پس از عمل :
- قبل از ترخیص از بیمارستان ، نسخه داروئي خود را تهیه نمایید.
- قطره هاي چشمي را، طبق دستور پزشک و به روشی كه آموزش مي بينيد استفاده كنيد. در مراجعات بعدي داروهايتان را همراه خود بياوريد.
- ترجیحا از همراه اموزش دیده ، جهت ریختن قطره کمک بگیرید. قطره باید در قسمت داخلی پلک تحتانی ریخته شود.( فواصل استفاده از قطره و طرز ریختن صحیح قطره به شما آموزش داده می شود.)
- بین قطره ها حداقل 5 الی 10 دقیقه فاصله باشد.
- معمولا لازم نیست هنگام نیمه شب از ساعت 12 تا 6 صبح جهت ریختن قطره بیدار شوید. مگر آنکه پزشک تجویز کرده باشد
- چند روز اول بعد از عمل جراحی با کوچک ترین فشار، زخم ممکن است باز شود، بنابراین محافظ پلاستیکی را به چشم داشته باشیدو در دو هفته اول لازم است به هنگام خواب روی چشم عمل شده را توسط محافظ بپوشانید. محافظ (شيلد) را با چسب ضد حساسيت بچسبانید.
- محافظ پلاستیکی قابل شستشو است، لذا روزانه با آب و صابون شسته شود.
- در طول روز از عينك آفتابي استفاده كنيد تا چشم شما كمتر اذيت شود، زيرا چشم عمل شده نسبت به نور خورشيد حساس است .
- در 10 روز اول پس از عمل از استحمام و قراردادن سر و گردن در زیر دوش خودداری فرمایید. پس از آن می توانید با استفاده از شامپوی بچه استحمام نمایید . در هر صورت بهتر است آب به داخل چشم ها نرود.
- آرام باشيد و از سرفه و عطسه كردن و زورزدن هنگام اجابت مزاج خودداري كنيد.
- تا دو هفته پس از عمل، از بلند کردن اجسام سنگین (بیش از 6 کیلوگرم)، خم شدن، مالش چشم ها ، خوابیدن به روی شکم و سجده کردن خودداری نمایید. نماز را نشسته بجای آورید.
- راه رفتن، مطالعه و تماشاکردن تلویزیون مانعی ندارد.
- از" استفاده از مواد آرايشي براي چشم و اطراف آن ، مالش و دست زدن به چشمها، تغيير ناگهاني وضعيت سر، خوابيدن به طرف شكم و يا چشم عمل شده پرهیز شود..
- مطالعه، تماشای تلویزیون و فعالیت های عادی زندگی که توام با فعالیت شدید جسمانی نباشد بلامانع است.
- از غذاهای نرم کننده شکم نظیر سبزیجات و میوه جات به منظور پیشگیری از یبوست استفاده کنید. چنانچه قبل از عمل رژیم غذایی خاصی داشتید(فشارخون، ناراحتی معده، دیابت و...)بعد از عمل هم به همان رژیم غذایی ادامه دهید.
در صورت بروز هریک از علائم زیر با پزشک خود یا بیمارستان تماس بگیرید:
- دردی که با ضد دردهای معمولی بهبود نمی یابد.
- تاری پیش رونده دید
- قرمزی پیش رونده چشم عمل شده
- اشک ریزی های زیاد
- تهوع، استفراغ و سرفه پیشرونده
- ضربه به چشم
- حساسیت به نور
- ترشح چرکی از چشم
*میزان موفقیت عمل جراحی کاتاراکت بسیار بالا است و دید بیمار بهبود می یابد. اما در برخی از موارد به علت سایر بیماری های چشمی که پیامد آن ها محدودیت در دید است، بینایی فرد به میزان مطلوب نمی رسد.
*آيا ممکن است آب مرواريد به آب سياه تبديل شود؟
بله، در مواردي که به اصطلاح عموم آب مرواريد خيلي رسيده باشد و تحت عمل جراحي قرار نگرفته باشد، ممکن است به آب سیاه یا گلوکوم تبديل شود که در آن صورت ممکن است عوارض جبران ناپذيري براي بيمار به دنبال داشته باشد..
منبع: پرستاری داخلی –جراحی برونر سودارث 2022
من