پروستات
پروستات غده‌ای است که در زیر مثانه قرار داشته و مجرای دفع ادرار را در بر گرفته است. عمدتاً آقایان تا قبل از بروز اختلالی در آن، از وجود این غده بی‌اطلاع هستند. مهمترین اختلالاتی که ممکن است درپروستات به وجود آید عبارتند از:
1- سرطان پروستات(به عنوان دومین سرطان کشنده بعد از سرطان ریه در آقایان)
2- بزرگ شدن(تورم و یا تومور غیرسرطانی) پروستات معروف به هیپرپلازیا یا هیپرتروفی پروستات
3- التهاب پروستات
سرطان پروستات ناشی از رشد غیرقابل کنترل سلول‌های پروستات است.
عوامل مهم در افزایش سرطان پروستات
- رژیم‌های حاوی غذاهای چرب (اسیدهای چرب اشباع شده) و گوشت‌ها به خصوص در افراد چاق.
- مصرف زیاد گوشت قرمز
عوامل مهم در کاهش سرطان پروستات
- مصرف فیبرهای گیاهی(حاوی سلولز و همی‌سلولز) و پروتئین‌های گیاهی نظیر سویا
- مصرف سبزیجات مانند انواع کلم‌ها(کلم گل، کلم پیچ، کلم تکمه و…)
مصرف گوشت ماهی به دلیل وجود اسیدهای چرب امگاـ3
مصرف سلنیوم، ویتامین‌های D و E و عنصر روی.
التهاب پروستات
التهاب پروستات در اثر متورم شدن (بزرگ شدن) غده پروستات و به دلیل آلودگی‌های میکروبی موجود در مجاری ادراری به وجود می‌آید. این نوع اختلال نسبت به دو مورد دیگر غیر معمول‌تر است.
BPH
تورم پروستات، فرم بی‌خطر اختلال در پروستات و شایعترین تومور خوش خیم در مردان است که معروف به BPH یا هیپرتروفی خوش خیم پروستات است. از بیماری های شایع در مردان بالای 50 سال است.
علائمی نظیر: مشکلات دفع ادرار، جریان ضعیف و منقطع بودن ادرار، تکرر ادرار به خصوص در شب، عدم توانایی دفع ادرار برای کوتاه مدت را به همراه دارد. علاوه بر موارد فوق چنانچه تورم پروستات بیش از حد طبیعی باشد، می‌تواند موجب اختلال در حرکات دودی معده(اسهال، یبوست)، نارسایی کلیه(مانند افزایش فشارخون و ضربان قلب، عفونت پرده‌های اطراف قلب، رنگ پریدگی بستر ناخن) و اختلالات عصبی گردد.
روش های تشخیصی:
آزمایش کامل ادرار ، اندازه گیری کراتینین سرم و سونوگرافی کلیه
درمان
1- درمان طبی BPH عبارتند از:
استفاده از داروهای پرازوسین، ترازوسین و دوکسازوسین و تامسولوسین (tamsulosin)و فیناستراید (finastride)
به منظور پیشگیری از تورم پروستات مصرف مواد غذایی حاوی مس و روی، اسیدهای آمینه گلایسین، آلانین، گلوتامین و رنگدانه لیکوپن (رنگ قرمز گوجه فرنگی) بسیار مؤثر و حائز اهمیت می‌باشد.
در کنار مصرف مواد غذایی مناسب، چنانچه بیماری حاد شود، می‌توان از گیاهان دارویی مفید برای درمان اختلالات پروستات (به ویژه تورم) بهره جست. از جمله می‌توان به گیاهان دارویی شامل نخل اره‌ای ایرانی، گزنه، کدوی پوست کاغذی، کتان روغنی، شیرین بیان، قارچ گانودرما، جینسینگ آسیایی، تویا، سویا، ادریسی، دم‌اسب، ذرت، شبدر قرمز، چای سبز، انگور خرس، مِلون تلخ(خربزه وحشی)، بارهنگ(اسفرزه) آبی و خربزه درختی اشاره کرد
2- درمان جراحی: عمل پروستاتکتومی که شامل برداشتن قسمتی از پروستات یا کل آن می باشد
آموزش به بیماران پس از عمل جراحی پروستاتکتومی(طی هماهنگی با پزشک جراح)
- بیمار باید از جابجا کردن لوله ها ، بستن درن ها و دستکاری سایر وسایل خودداری کند.حین پایین آمدن و چرخیدن روی تخت مراقب کاتتر ها باشد، کیسه بالاتر از بدن قرار نگیرد.
- رنگ ادرار از قرمز مایل به صورتی (در 24 ساعت اول) تا کهربایی (بعد از 3 روز) تغییر می کند.
- به بیمار گفته شود که از تلاش برای دفع ادرار از طرف محل کاتتر خود داری کند. بیمار باید بداند که احساس نیاز به دفع ناشی از فشار کاتتر است.
- متوجه علایم مسمومیت با آب (شامل سرگیجه، نگرانی، تهوع، استفراغ و بی اشتهایی و پوست مرطوب ) باشد.
- تا 4 هفته از فعالیت جنسی خودداری شود.
- بیمار از زور زدن زیاد خودداری کند، از تقلا برای دفع مدفوع پرهیز کند. از ملین به مقدار مورد نیاز استفاده کند (برای 4 تا 6 هفته) ، تا 2 هفته رانندگی نکند.
- تا 6- 4 هفته وسیله ای با وزن بیش از 10 کیلو بلند نکرده و ورزش سنگین انجام ندهد.
- بعد از خروج کاتتر ادرار قطره قطره می آید، خون بودن ادرار و سوزش ادرار در مراحل اولیه طبیعی است.
- برای جلوگیری از رکود ادرار و عفونت و برای شل شدن مدفوع روزانه حداقل ml 2500 مایع بخورد
- نشستن سبب افزایش فشار داخل شکمی و سپس خونریزی می شود، لذا از نشستن طولانی مدت (حین صرف غذا) خودداری کند.
- ورزش های پرینه را از روز دوم الی سوم شروع کند، همزمان تنفس طبیعی عضلات پرینه، باسن و شکم خود را منقبض کند.
- بعد از ترخیص هر گونه خونریزی ، عفونت و انسداد را به پزشک اطلاع دهد.